Omzeiling ketenregeling via vaststellingsovereenkomst afgeschoten

Een in de praktijk veel voorkomende methode om ontslagbepalingen te omzeilen is door de Hoge Raad afgeschoten.

Een werkgever sluit met een werknemer achtereenvolgens drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd. Vervolgens wordt een nieuwe arbeidsovereenkomst aangeboden (hetgeen dan direct een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd betekent), maar tegelijkertijd wordt ook een vaststellingsovereenkomst afgesloten waarin partijen met wederzijds goedvinden deze vierde arbeidsovereenkomst op termijn beëindigen.

De kantonrechter oordeelde dat een dergelijke constructie niet mag. Het Hof vond echter van wel en oordeelde dat een vaststelling ter voorkoming van een (toekomstig) geschil in strijd mag zijn met bepalingen van dwingend recht.De Hoge Raad casseerde: "Ook deze klacht is gegrond. Weliswaar kan rechtsgeldig een vaststellingsovereenkomst worden gesloten ter voorkoming van een (toekomstig) geschil (art. 7:900 lid 1 BW), maar art. 7:902 BW brengt mee dat de vaststelling alleen dan in strijd mag komen met dwingend recht indien deze strekt ter beëindiging van een – reeds bestaand – geschil (en dus niet strekt ter voorkoming daarvan). Een andere opvatting zou het mogelijk maken bij een zodanige overeenkomst de werking van (semi-)dwingend recht op voorhand uit te sluiten en daarmee het (semi-)dwingende karakter daarvan op ontoelaatbare wijze te ondermijnen (vgl. Kamerstukken II 1991-1992, 17 779, nr. 8, p. 16 en Kamerstukken I 1992-1993, 17 779, nr. 95b, p. 3-4)".

Kortom, alleen voor een bestaand geschil mag een vaststellingsovereenkomst worden gesloten, niet voor een toekomstig geschil.

In de praktijk betekent dit dat een werkgever de ontslagbepalingen niet op voorhand kan wegcontracteren middels een vaststellingsovereenkomst. Indien een werkgever na drie tijdelijke contracten een werknemer toch wil behouden en alleen de arbeidsrelatie wil continueren indien met de werknemer direct overeenstemming bestaat over de einddatum, dan is dat niet mogelijk.

Zie voor de uitspraak van de HR: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:HR:2015:39